Daha bugün keşfettiğim gam mantığı üzerinde bir kaç saatlik bir çalışma
yaptıktan sonra önemini az çok anladım. Size de bu önemi anlatma gereği
duydum. Çünkü bir şarkı belli bir gam üzerine yazılıyor.Gam nedir?
Gamı biraz kendi anladığım şekilde sizlere aktaracağım. Gama aslında kalıp demek daha mantıklı. Siz bir alçıyı hangi kaba koyarsanız onun şeklini alıyor. Belli bir gamda başlatıldığı notadan kuralına uygun şekilde dizilirse o notanın gamı olmuş oluyor. Gam notaların belli aralıklar ile oluşmasından meydana geliyor.
En çok bilinen "do majör" gamıdır. Bu gam üzerinden size mantığı anlatacağım. Şimdi do majör gamı sizin aslında bildiğiniz do dizisidir.
do-re-mi-fa-sol-la-si-do
Bu dizilim aslında bir majör gamıdır. Şimdi bu notaların aralarına diyezli yani arızalı notaları koyarak tekrar bakalım.
do-do#-re-re#-mi-fa-fa#-sol-sol#-la-la#-si-do
Görüldüğü gibi tüm notaların aralıkları eşit değil. Bunun sebebi mi-fa ve si-do arasında ses olmayışı. Bu yüzden ortaya bir kural çıkıyor. Do ile re arasında 2 nota var diye düşünelim. Re ile mi arasındada 2 fakat mi ile fa arasında 1 nota var. Bu şekilde yorumlarsak şu kuralı söyleyebiliriz: 2+2+1+2+2+2+1
Yani diyelimki la majör gamı oluşturmak istiyoruz. La yazdık. Kurala göre layı 2 ses götürürsek si gelecek, siyide 2 ses götürecez ve karşımızıza do# gelecek. 2 kere 2 sesten sonra 1 ses götürmemiz gerek bu notayı kurala göre. Yani do# 1 ses giderse re olacak. Kurala göre şimdi 3 defa daha notaları 2şer sesli arttıracağız. Elimizde mi,fa#,sol# oluştu. Kurala göre son nota için 1 ses gideceğiz. Yani sol# 1 ses gittiğinde la'yı elde edeceğiz. Bu şekilde la majör gamı oluşmuş oldu.
la-si-do#-re-mi-fa#-sol#-la
Bir gamın ilk notası o gamı ifade ediyor yani ve son notada o notanın 1 oktav yükseği olmalı.
Gamın önemi nedir?
Bu tartışılan bir konu fakat benim yorumumca gamı bilmeden bir beste yapılamaz. Bir beste belli bir gam içerisinde olmalı ki ben MALT,Duman gibi birkaç grubu incelediğimde şarkının hangi gamdan olduğuna baktım. Daha sonra şarkıyı çaldığımda sadece o gamdaki notaların olduğunu fark ettim. Yani siz gam bilginiz olmadan bir beste yapmaya kalkışırsanız bir yere varamayabilirsiniz. Gelelim doğaçlama soladaki önemine. Eğer siz sahnede rezil olmayı göze alıyorsanız çıkın ve gam bilginiz olmadan solo atın. Doğaçlama sololarda, şarkının gamını biliyorsanız ve o gamdan dışarı çıkmadan soloyu uyduruyorsanız mükemmel şeyler ortaya çıkarabilirsiniz. Ayrıca bir şarkıyı kulaktan çıkarmaya çalışırken ilk gamını belirleyip uğraşırsanız işiniz epeyce kolaylaşıyor. Sadece o gam içerisindeki notalar kullanılabileceğinden tek tek notaları denemeye gerek kalmaz. Sadece gamdaki notalarla şarkıyı karşılaştırıp çıkarabilirsiniz.
Bir sonraki yazımda klavye üzerinde gamların kolaylıkla nasıl bulunacağını sizlere anlatacağım.
Makale yazarı: Anılcan Ç.
Kaynak: Gam nedir? Nasıl kullanılır? Gam neden önemlidir? Gam bulma yöntemleri? - FrmEX - Özgür paylaşım forumu
